بانکداری بدون شعبه چیست؟

این نوع بانکداری خدمات مالی را خارج از شعب بانک‌های کلاسیک ارائه می‌دهد. اساساً این بانکداری دیجیتال است که از طریق کانال‌های ارتباطی دیجیتال مختلف عمل می کند. خدمات بانکی توسط مشتریان درخواست شده و توسط بانک از طریق وب سایت یا اپلیکیشن موبایل ارائه می‌شود. چنین پلتفرم بانکداری بدون شعبه می‌تواند سیستم بانکی سنتی با شعب را تکمیل کند یا به طور جداگانه به عنوان یک موسسه مالی کامل- بدون دفاتر بانکی مورد استفاده قرار گیرد.

در دهه‌های اخیر، تقاضای افراد برای خدمات بانکی به طور قابل توجهی سریع‌تر از تعداد شعب بانک‌ها رشد کرده است. با این حال، حتی در مناطقی از جهان که تعداد بانک‌ها برای برآورده کردن تمام درخواست‌های دریافتی کافی بود، مشتریان متوجه شدند که دریافت خدمات بانکی به زمان و تلاش زیادی نیاز دارد. بنابراین، دیجیتالی شدن خدمات مالی نه تنها به بهبود صنعت بانکداری و توسعه آن تبدیل شده است، بلکه انتقال خدمات مالی به حالت آنلاین حداکثر دسترسی بانکی را تضمین می‌کند. راهکار‌ بانکداری بدون شعبه نه تنها به تعداد زیادی از افراد از مکان‌های صعب العبور اجازه می‌دهد به بانکداری جهانی بپیوندند، بلکه با ساده‌سازی و سرعت بخشیدن به خدماتی که به صورت آنلاین انجام می‌شوند، انقلابی در رویه‌های بانکداری استاندارد ایجاد کرده است.

چرا بسیاری از مشتریان همچنان شعب بانک را به حساب بانکی بدون شعبه ترجیح دهند؟

سه دلیل اصلی وجود دارد که چرا بسیاری از مشتریان هنوز بانکداری سنتی یا دارای شعب را ترجیح می‌دهند:

1) مرسوم و معمول بودن بانکداری آفلاین

 از آن‌جایی که همه چیز جدید، ناآشنا، ترسناک و هشداردهنده است، بسیاری از افراد عجله‌ای برای تغییر رویه انجام اقدامات بانکی خود به بانکداری بدون شعبه ندارند. البته شعبه‌های معروف بانک‌های آفلاین اعتماد بیشتری به مردم القا می کنند، زیرا آن‌ها دقیقاً می‌دانند این مفهوم چیست و چگونه کار می‌کند. از طرفی در مناطق دورافتاده و شهرهای دور، یک شعبه بانک هزاران بار توسط ساکنان آن منطقه در حین انجام امور زندگی‌شان مشاهده می‌شود. لذا وقتی یکی از آن‌ها می‌خواهد حساب بانکی جدیدی باز کند، به احتمال زیاد به آن مراجعه می‌کند.

2) اعتماد ناشی از  ارتباطات بین فردی

بسیاری از افراد وقتی چهره فردی را می بینند یا صدای وی را می‌شنوند که حساب کاربری آن‌ها را پردازش کرده و به آن‌ها توصیه‌های خوب ارائه می‌کند دوست دارند. علاوه بر این، زمانی که شخصی می خواهد سؤالی بپرسد و یا به کارکنان پیشخوان مراجعه می کند، بلافاصله پاسخ درخواست خود را مشاهده می‌نماید. از طرفی وقتی که مشتری یک حساب باز می‌کند، شعبه به ابزاری برای ترویج وفاداری به بانک تبدیل می شود. کارکنان پیشخوان می توانند به سوالات پاسخ دهند و به مشتریان کمک کنند تا راهکارهای مالی مناسب را برای نیازهای خود انتخاب کنند. مشاوره و کمک باعث ایجاد اعتماد می شود و هر تعامل فرصتی برای بانک است تا روابط خود را با مشتری عمیق تر کند و خدمات با ارزش افزوده بیشتری را به فروش رساند.

3)  خودتبلیغی یا خودابرازی

 یک شعبه آفلاین حداقل نشانه‌ای از قبل دارد که به عنوان یادآوری برای عموم  افراد حتی به صورت تصادفی باشد. مردم تمایل دارند تصاویر و لوگوهای روشن را به خاطر بسپارند. چه شعبه بارکلیز در وسط سیرک پیکادلی لندن باشد یا شعبه جی‌پی‌مورگان چیس در میدان تایمز در نیویورک، هر دو شعبه ابزار تبلیغاتی دائمی و کاربردی برای بانک‌هایشان هستند.

چرا بانک‌ها به ایجاد شعبه گرایش بیشتری دارند؟

چهار دلیل اصلی وجود دارد که چرا بانک‌ها، حتی بانک‌هایی که مبتنی بر خدمات بدون شعبه می‌باشند، به شعبه نیاز دارند:

1. کاهش ریسک سرقت هویت

جلسات شخصی با کارکنان بانک و ارتباط زنده با مشتریان احتمالا حملات سایبری و سرقت اطلاعات شخصی را به حداقل می‌رساند.؛ چراکه هنوز هم احراز هویت به صورت شخصی بسیار ساده‌تر است. تماس رو در رو و چهره به چهره در شعبه نه تنها امکان فرصت‌های مالی و تجاری بیشتری را برای مشتریان و بانک‌ها ایجاد می‌کند، بلکه به حداقل رساندن خطرات امنیتی نیز کمک می‌نماید. روشی که اغلب برای تأیید هویت مشتری نادیده گرفته می‌شود، محافظت اثبات شده در برابر تقلب است. برای مجرمان، سرقت هویت و جعل هویت در شعبه بسیار خطرناک‌تر از آنلاین است.

2. افزایش درآمد از طریق سلف سرویس

 پایانه‌های سلف سرویس اکثر تراکنش‌های روزانه شعبه را به صورت خودکار انجام می‌دهند. لذا درآمد مازاد ناشی از این مورد این امکان را فراهم می‌کند تا دوره بازپرداخت شعب جدید تا هفت ماه کاهش یابد. برای JPMorgan Chase، منافع حاصل از افتتاح حساب جدید، وفاداری مشتری و فرصت‌های فروش مکمل (روش فروش متقابل به معنای فروش محصولات مرتبط یا مکمل به مشتریان فعلی است. به عبارت دیگر فروش مکمل به فرآیند فروش همزمان چند محصول یا خدمات متفاوت به مشتریان جهت افزایش ارزش فروش اشاره دارد) عموماً به درآمد اضافی 1 میلیون دلاری در هر شعبه در سال می‌رسد. در سال‌های اخیر، بانکداران زمان بیشتری برای تمرکز بر مشاوره و حفظ مشتریان داشته‌اند. از زمان خودکارسازی اکثر تراکنش‌های روزانه شعبه با پایانه‌های سلف سرویس، درآمد مازاد هفت ماهه دوره بازپرداخت شعب جدید کاهش یافته است.

3. به‌کارگیری بهینه کارکنان

زمانی که یک بانک دارای شبکه‌ای از شعب است، سازماندهی کار و توزیع وظایف بین کارکنان شعبات مختلف بسیار آسان است. در واقع شعبه‌ها جدا از مزایایی که به عنوان واحدهای مستقل دارند، زمانی که در یک شبکه با هم گروه‌بندی می‌شوند، به مزایای بیشتری دست می‌یابند. با توزیع وظایف پشتیبان از شعبه‌های شلوغ به شعب با ازدحام کمتر، به شکل بهتری از کارمندان استفاده می‌شود. همچنین هزینه‌های نیروی کار کمتری دارد، چرا که هزینه پرسنل در شعبات شلوغ بسیار بیشتر است.

4. اعتماد مشتری

هنوز مشتریان زیادی وجود دارند که ترجیح می‌دهند مسائل بانکی را رو در رو با کارکنان حل کنند و به همه داده‌ها در پلتفرم‌های مالی اعتماد ندارند.

آنچه در آینده برای خدمات بانکداری بدون شعبه در انتظار است؟

با وجود این واقعیت که شعب بانک‌های آفلاین در سراسر جهان هنوز مورد تقاضا هستند و شرکت‌های مالی همچنان به افتتاح شعبات جدید ادامه می‌دهند، این امر مانع از توسعه موازی بانکداری دیجیتال نمی‌شود. خدمات بانکداری بدون شعبه اعتماد تعداد زیادی از مردم را به خود جلب می‌کند، بنابراین کاهش تعداد افرادی که مایل به استفاده از بانکداری تلفن همراه هستند قطعاً در آینده نزدیک انتظار نمی رود. مهم‌ترین مشکل در کوتاه‌مدت مسلماً بحث امنیت است که باقی خواهد ماند. تهدید حملات سایبری عامل بازدارنده‌ای خواهد بود که مشتریانی را که به بانکداری دیجیتال علاقه‌مند هستند اما به قابلیت اعتبار آن اعتماد ندارند متوقف می کند. با این حال، با توجه به سرعت توسعه فناوری حفاظت از داده‌ها، یافتن راهکاری برای این مشکل زمان زیادی نخواهد برد.

بانکداری بدون شعبه قطعا انقلابی در صنعت است که کل بخش بانکداری را به سطح جدیدی می برد. بانکداری مجازی فرصت‌ها را هم برای مشتریان و هم برای سرمایه‌گذاران گسترش می‌دهد. با این وجود، باید خاطر نشان کرد که با وجود مزایای بی‌شماری که بانکداری بدون شعبه دارد، با مشکلاتی به خصوص از نظر امنیت سایبری مواجه است. لذا، به طور قطع می‌توان گفت که به محض رفع مشکلات فنی اساسی، بانکداری مجازی محبوبیت زیادی پیدا خواهد کرد.

امروزه فناوری بانکداری بدون شعبه بسیار مقرون به صرفه‌تر، پویاتر و انطباق‌پذیرتر شده است. با این وجود، مسائل امنیتی مانند روش‌های احراز هویت از راه دور مانند 2FA، و بیومتریک وجود دارد که قبلاً مورد سوء استفاده قرار گرفته‌اند. پلتفرم SDK.finance (یک پلتفرم فین‌تک در سطح سازمانی با مجوز کد منبع برای ساخت محصولات مالی پیشرفته است که یک هسته قابل تنظیم برای ایجاد، نوسازی و مقیاس‌بندی راه‌حل‌های مالی فراهم می‌کند) چالش‌هایی را که بانک‌های کاملا دیجیتالی با آن روبه‌رو هستند تشخیص می‌دهد و برنامه بانکداری خرده‌فروشی‌ای را ارائه داده است که غلبه بر آن‌ها را آسان‌تر می‌کند.

مزایای بانکداری بدون شعبه

اگر بانکداری بدون شعبه با ارائه خدمات مالی پیشرفته، تعداد زیادی از مردم را جذب نمی کرد، چندان مورد بحث قرار نمی گرفت. علاوه بر این، مزایای بانک مجازی هم برای مشتریان و هم برای ارائه‌دهندگان خدمات صدق می‌کند. در ادامه مزایای بانکداری دیجیتال از دیدگاه هر دو طرف یعنی مشتری و کسب‌وکار ارائه‌دهنده خدمات ذکر شده است:

• دیدگاه مشتری

 فیچرها و قابلیت‌های کارکردی بانکداری بدون شعبه تجربه مشتری را بهبود می‌بخشد. با توجه به مزایای متعددی که برای مشتری به ارمغان آورده است و در ادامه ذکر شده‌اند، بانکداری مجازی به طور قابل توجهی نسبت به بانکداری سنتی برتری دارد.

• راحتی و سهولت

 هر تراکنش بانکی، اعم از انتقال پول به کارت یا پرداخت قبوض، می‌تواند با چند کلیک بدون خروج از خانه در هر زمانی از روز به راحتی انجام شود. دیجیتالی شدن همچنین موجب بانکداری مقرون به صرفه می‌شود، زیرا نیازی به صرف هزینه برای رفت و آمد به شعبه و تهیه اسناد کاغذی نیست.

• کاربرپسند بودن

 توسعه دهندگان پلتفرم بانکداری بدون شعبه توجه دارند که مخاطبان و مشتریان بسیار متنوع هستند و این بدان معناست که سطوح مختلف تجربه با خدمات آنلاین باید در نظر گرفته شود. بنابراین، سایت‌ها و اپلیکیشن‌های بانکی همیشه ساده  بوده و سهولت کاربری خوبی دارند. تمام فرآیندها خودکار هستند و در واقع خود پلتفرم کاربر را از مرحله‌ای به مرحله دیگر راهنمایی کرده یا رهنمون می‌سازد.

• قابلیت دسترسی

بانک‌های بدون شعبه منحصر به به مکان خاصی نیستند، به این معنی که عملکرد آن‌ها به مرزهای سرزمینی محدود نمی شود. افراد می توانند به خدمات پولی و بانکی خود در هر کجا دسترسی داشته باشند. این راهکاری خوب برای کسانی است که زیاد سفر می کنند زیرا بانک‌های مجازی هر گونه انتقال بین المللی را ساده و سریع انجام می‌دهند.

• امنیت پیشرفته

بانک‌های معتبر بدون شعب فیزیکی اقدامات امنیتی پیشرفته‌ای را برای محافظت از داده‌های حساس مشتریان ارائه می‌دهند. از جمله روش‌های ایمنی رایج و قابل اعتماد احراز هویت بیومتریک، رمزگذاری، احراز هویت دو مرحله‌ای و غیره می‌باشند.

دیدگاه کسب‌وکار

کسب‌وکارها، صرف نظر از اینکه در امور مالی تخصص دارند یا خیر، می‌توانند از راهکارهای بانکداری بدون شعبه نیز بهره‌مند شوند. ورود بانکداری دیجیتال به سیستم کسب وکار قطعا سطح هر شرکتی را از چند جهت به طور همزمان افزایش می‌دهد و فرصت‌های رشد و توسعه زیادی را فراهم می‌کند.

• صرفه‌جویی در هزینه

 راهکارهای بانکداری بدون شعبه به فرد این امکان را می‌دهد که تمام تراکنش‌های پولی را به یک حوزه دیجیتال منتقل کند و در نتیجه اکثر آن‌ها را خودکار نماید. این رویکرد نه تنها باعث صرفه‌جویی در هزینه می‌شود، بلکه در زمان نیز صرفه‌جویی می‌نماید.

• افزایش دسترسی به بازار

 خدمات دیجیتال هیچ مرزی ندارند، بنابراین ناگزیر به افزایش مخاطبان یا کاربران می‌شوند. با ارائه بانکداری مجازی به مشتریان برای پرداخت هزینه خدمات یا محصولات، زندگی آن‌ها آسان‌تر می‌شود زیرا بانکداری مجازی در هر کجا که باشد در دسترس آن‌ها خواهد بود. شرکت با انتخاب بانکداری دیجیتال برای تراکنش‌های تجاری خود (به عنوان مثال، دریافت پول از خریداران کالاهایشان)، خود را از نیاز به حضور فیزیکی کارکنان‌شان در تمام مناطقی که مشتریان‌شان در آن زندگی می‌کنند، رها می‌کنند. این موحب صرفه‌جویی قابل توجهی در پول و زمان می‌شود. از طرفی برای ورود به عرصه بین‌المللی مناسب‌ترین گزینه خواهد بود.

• لبه رقابتی

همان‌طور که در بالا ذکر شد، بانکداری بدون شعبه تراکنش‌های پولی را از طریق اتوماسیون ساده و سرعت می‌بخشد. این امر نمی‌تواند مشتریانی را جذب کند که برای زمان خود ارزش قائل نیستند. بنابراین، اعتماد مخاطبان به کسب وکار افزایش یافته و مشتریان رقبا را به سمت خود جذب می‌کند. امروزه، اعتبار و شهرت کسب‌وکاری که از نوآوری‌های مختلف پشتیبانی می‌کند، مطمئناً بهبود می‌یابد.

• مقیاس‌پذیری

به لطف خودکار شدن خدمات مالی، صرفه‌جویی در پول و حرکت به سمت بازار بین‌المللی، می‌توان به راحتی کسب وکار خود را توسعه داد. افتتاح شعب جدید، توسعه مسیرهای جدید، همکاری‌های دوجانبه و غیره با پشتوانه قابل اعتماد یک سیستم مالی به خوبی ساختارمند پشتیبانی می شود.

• پایداری زیست‌محیطی

 این واقعیت که بانکداری بدون شعبه به یک ساختمان فیزیکی وابسته نیست و تمام فرآیندها صرفاً آنلاین انجام می‌شود، به نوعی دوستدار محیط زیست به حساب می‌آید. افتتاح چنین بانکی، سرمایه گذاری در آن و یا همکاری با آن، اعتبار آن کسب وکار را در نزد عموم افزایش می‌دهد.

منابع

https://crassula.io/guides/what-is-branchless-banking-and-why-use-it/

https://sdk.finance/the-biggest-danger-to-branchless-banking-part-3